Remedios Varo Resimlerinde Mekanın Çözülüşü
Remedios Varo’nun resimlerine göz gezdirebilme imkânı bulabildiniz mi hiç? Üstünkörü bakıldığında bu oldukça özgün resimlerini verebileceği muhtemel izlenimler belki şu genel ana hatlar etrafında toplanacaktır: Keskin bir dikkat ifadesiyle desteklenmiş, oldukça ciddi karakterler, bulunulan mekânın içinde açılan labirentler, mimari dokunun veya bedenin zaman zaman bir çarşaf gibi açılıp katlanması ve cisimler arasında dünya dışı prensiplerle oluşturulmuş bir elektrik alanı anımsatan tuhaf, zikzaklı geçişler…
Nihayet bunlara çoğu resimde oda duvarlarında yer alan çeşitli çatlaklar veya açıklıklar vasıtasıyla odaların karakterler için bir ‘içeri’ olma durumunu yitirmesini ekleyebiliriz. Görülecektir ki odalar uzayda salınır halde konumlanmıştır ve daima onu içeri sızdırırlar. Bu eksik, yarım kalmış, bozulmuş mimari düzenekler sanki uzayda bulunuşun mutlaklığını vurgular.
Yaratıcı Faaliyet ve Mekân Değişimleri
Hakikaten de Remedios Varo’nun resimlerinde yer alan karakterlerin çalışmalarında genellikle simya, müzik, astronomi gibi alanlara eğilmeleri, bulundukları odaların oluşturduğu açıklıklar üzerine düşünmek bakımından önemlidir: Yaratıcı faaliyette sık sık ansızın beliriverebilecek olan bir şeyin, bir ilhamın veya Varo’nun resimlerine daha uygun olacak bir biçimde, karanlık bir şey tarafından kuşatılma anlarının tohumları saçılmıştır burada.
Yaratıcının hem kendisi ve ürettiği şey hem de onları sarmalayan uzay karanlığı birbirlerine açılmanın, ani bir karşılaşmanın dehşetli eşiğinde bulunurlar. Hatta bu bazen öyle bir yere varır ki mekânın çözünmesi ve kozmik karanlığa doğru ölçüsüz açılış sanatçı için yaratımın ön koşulu hale gelir.
Örneğin ‘Harmony’ adlı eserinde sol anahtarına notaları andıran çeşitli cisimleri yerleştirmesinde bir kadın figür müzisyene yardım eder. Bu kadının görüntüsü, odadaki duvar katmanlarının açılmasıyla, bir çeşit aşınmayla oluşmuştur. Aslında, burada aşınma yalnızca duvarda meydana gelen bir eksilme değil, aynı zamanda bir hacimlenme ve genişlemedir ki, göreceksiniz, kadının eli böylece duvardan taşarak ileri doğru uzanır. Gövdesi odadan uzaklaşıp duvarın içine doğru gömülürken, yaratıcı faaliyeti gerçekleştiren eller adeta bunu telafi ederek ileri uzanır ve müziğin oluşumunda yer alır.
Sinestezi
Resimde notaların çeşitli cisimlerle eşleştirilmesi sonucu sesin doğrudan dokunma ve görme duyusuna bağlanması, bana Rimbaud’nun yaratıcı faaliyet ve sinestezi hakkında dediklerini anımsatıyor. Sürrealizmin temel taşlarından biri sayılan şair; bir sanatçının duyularını bazen bilerek birbirine karıştırması, bilincini gönüllü olarak çarpıtması ve onu bozma yoluyla genişletmesi fikrini ortaya atmıştı. (“Şair, bütün duyguları uzun süre, sonsuzca ve bilinçle karıştırarak, düzensizleştirerek kahin’leşir.”)
Varo’nun bu resminde de notalarla eşleştirilen cisimlerin bilinç içerikleri olduğu varsayılırsa, müzisyenin bilinçte birbirine sonsuzca sarmalanmış halde bulunan duyumları (ses, dokunma, görme) birbirinden ayırmaya çalışmadan; onlarla doğrudan, özlerine vararak etkileşime geçtiği düşünülebilir. Düzensizliğe ve karanlığa açık bulunuş, bilinçte bir sıçrama yaratır ve onun nesnesiyle kurabildiği bağları derinleştirir.
Sheldon
I think that is among the most vital information for me.
And i am glad studying your article. But wanna remark on some general issues, The site style
is great, the articles is really nice : D. Just right
job, cheers