Henri Matisse
Fovizm akımını benimseyen Henri Matisse, 20. yüzyılın en önemli ressamlarından biridir. Matisse, sanatsal çalışmalarıyla dönemin ünlü ressamları Pablo Picasso ve Kandinsky ile birlikte anılır. Renkleri büyük bir ustalıkla kullanışıyla modern sanatın en büyük sanatçılarından biri kabul edilir.
Yirminci yüzyılın önemli ressamlarından olan Matisse 1869 yılında Kuzey Fransa, Le Cateau-Cambresis’de dünyaya gelir. Varlıklı tahıl tüccarı bir ailenin en büyük çocuğudur. Paris’e hukuk eğitimi almak için gider. Eğitimini tamamladıktan ve deneyim kazandıktan sonra Le Cateau-Cambresis’de mahkeme yöneticisi olarak çalışır. Resim yapmaya 1889 yılında yani yirmi yaşındayken başlar. Matisse bu dönemde apandisit ameliyatı geçirir, annesinin ona aldığı sanat malzemeleriyle bir tür cenneti keşfeder ve bundan sonraki yaşamına sanatçı olarak devam etmeye karar verir. Bu kararı onun için büyük umutlar besleyen babasını hayal kırıklığına uğratır.
1891 yılında, 21 yaşında olan Matisse sanat eğitimi almak için Paris’e gider. Akademik sanat eğitimi almayan isteyen sanatçı 1891-1892 yıllarının kış aylarında Julian Akademi’de William-Adolphe Bouguereau eğitmenliğinde sanat eğitimine başlar. 1892 yılında Ecole des Beaux-Arts’da sembolist sanatçılardan Gustave Moreau eğitmenliğinde çalışmalarını sürdürür. Matisse’in çalışmaları ilk kez 1895 yılında sergilenir. Klasik akademik çalışmanın etkisi sanatçının çizimlerinde belirgin olarak hissedilir. Bu dönemde Paris sanat hayatında birbirinin ardı sıra ortaya çıkan Yeni Klasisizm, Gerçekçilik, İzlenimcilik, Yeni İzlenimcilik akımları sanatçıya değişik tarzları deneyimleme fırsatı verir. Resim dilinde yeni fırça vuruşları, ışık ve kompozisyonlar dener.
Sanatçının kullandığı teknikte eski jenerasyon sanatçılarından Edouart Manet ve Paul Cezanne’dan etkilenir. 1904 yılı yaz aylarında sanatçı arkadaşı Paul Signac’ı küçük bir balık kasabası olan Saint Tropez’de ziyaret eder ve Güney Fransa’da ışığın parlaklığını keşfedince renk paletindeki renkleri de daha parlak kullanmaya başlar. Yine bu bölgeye yakın bir yer olan Lavandou’da yaşayan Henri-Edmond Cross isimli ressamın ortaya çıkarmış olduğu noktacılık tekniğini görür. Bu tekniği 1880’li yıllarda mükemmel olarak uygulayan diğer önemli Fransız sanatçı ise Georges Seurat’dır.
Fovizm Akımı Nedir?
Empresyonizm döneminden sonra bir grup ressamın açtığı sergideki eserlerde renklerin hoyrat ve kaba bir biçimde sürülmüş olmasından ötürü bir sanat eleştirmeni tarafından bu ressamlar fauves (vahşi hayvanlar) olarak tanımlandığı için akıma bu isim verilir. 1905 yılında Paris’te Salon d’Automne’un sergisinde Fovist sanatçılar arasında Matisse, Rouault, Vlaminck ve başka ressamların eserleri de bulunur. Bu ressamların ortak özellikleri parlak renkler kullanmaları, doğal renklere tuvallerinde yer vermemeleridir. Bu sergiden sonra sanatçıların her biri değişik doğrultulara yönelerek üretimlerine devam ederler. Döneme imza atan ve aynı zamanda yeni bir dönemi açan eser Henri Matisse’in ‘Yeşil Şerit’ isimli tablosudur…
Henri Matisse’in En Önemli Eserleri
Matisse’in 1906 yılında Bağımsızlar Salonu’nda tek yapıt olarak sergilenen ve en çok olay yaratan eserlerinden biri Yaşama Sevinci tablosudur. Bu tablosuyla Matisse, Picasso ile rakip olur. Çünkü Picasso, Avignonlu Kızlar isimli eserini Matisse’in tablosundan ilham alarak hatta ondan daha iyi bir eser üretmek için yapar. Bu iki sanatçının esin kaynağı Paul Cezanne’nın Yıkananlar tablosudur.
Resimde kadınlarla dolu cennet bahçesine benzer bir yer tasvir edilir. Ağaçlarla çevrelenmiş, geniş, çimenlik alanda dans eden sevişen, çiçek toplayan, kaval çalan figürler görülür. Konunun içeriğine bağlı olarak figürler yuvarlak hatlı, akıcı, konturlerle sınırlandırılmış ve saf renkler kullanılmıştır.Aynı zamanda resmin arka tarafında görülen Dans sanatçının daha sonra yapacağı bu tablosunun da haberini bize verir. Bu eser Moskova’lı koleksiyoner Sergei Shchukin tarafından sipariş edilir ve 1910 yılında Sonbahar Salonu’nda sergilenir.
Matisse, Yaşama Sevinci, 1905-06, tuval üzerine yağlıboya 174x238cm, Barnes Foundation
Pagan Baküs şenliklerinin coşkusu kırmızı, mavi ve yeşilin çok güçlü tonlarıyla verilir. Halkadaki dans eden kadınların sonsuza kadar dans edeceğine dair bir izlenim yaratılmıştır. Arkaik olarak resmedilen figürlerde zaman dışılığı ve evrensellik vurgulanmak istenir. Evrenin ve doğanın ritminin insanoğlunun bilinçaltında uyandırdığı duygu resimde anlatılır.
Diğer bir resimde Müzik’tir ve yine aynı şekilde Bağımsızlar Salonu’nda sergilenmiştir. Matisse genellikle büyük bir tuvale skeç yapmadan ve kompozisyon hazırlamadan çalışmaya başlar. Dans eserinde olduğu gibi beş figür vardır ama bu figürler bu sefer sakin ve hareketsizdir. Resimdeki figürler porte üzerinde dizilmiş notalara benzer ve resmin adını izleyiciye hissettirir. Yine resmin kompozisyonundaki mavi ve yeşil renklerden evrensel bir temanın ele alınmış olduğu hissedilir.
Matisse 1941 yılında mide kanseri teşhisi konulduktan sonra resim ve heykel yapması zorlaşır. Kâğıt çizimler ve kalıplarla yatağında zorlanmada kolaj çalışmaları yapar. 1937 ve 1938 yılında Rus Bale Emprezaryosu Sergei Diaghilev için sahne tasarımı ve kostümler tasarlar. 1943 yılında Jazz isimli çizimli bir kitap yapar.
Henri Matisse Hakkında Az Bilinen Gerçekler
Aralarında bir rekabet duygusu olmasına rağmen Matisse 1906 yıllarında Paris’te tanıştığı, 11 yaş küçük olan Pablo Picasso ile hayat boyu arkadaş olur. Ressam olarak aralarında tek fark Matisse‘in doğadan esinlenerek Picasso’nun ise hayal ederek resim yapmasıdır. Her iki sanatçının da resmini yapmak istedikleri konular ortaktır: gündelik yaşam ve kadınlar.
Matisse ve Picasso’yu tanıştıran ve arkadaş olmalarını sağlayan kişiler Gertrude Stein ve Alice B. Toklas’dır. Matisse eserlerini toplayan diğer önemli koleksiyonerler yine Stein’ın aile üyelerinden kardeşleri Leo Stein, Michael Stein ve eşi Sarah Stein’dır. Pablo Picasso ve Matisse’in eserleriyle Gertrude Stein sayesinde tanışmış olan Baltimore’dan Amerikalı arkadaşları Claribel ve Etta Cone kız kardeşlerdir. Cone kardeşler her iki sanatçının yüzlerce eserini toplamış ve şu anda bu eserler Baltimore Sanat Müzesi’nde sergilenmektedir.
Leave a reply